HET EINDE VAN DE EXPEDITIE NADERT
Na zo veel regenachtige, mistige en koude dagen, brak gisteravond ineens de zon weer door en werd het extreem helder. Iets wat veldwerk doen een stuk aangenamer maakt. Twee spiegelgladde meertjes bemonsteren met op de achtergrond een bergachtig gletsjerlandschap, terwijl de poolwilg in herfsttooi staat en de bodem bedekt met alle kleurschakeringen tussen groen en rood, is zeker geen straf.
’s Avonds op het schip rond een uur of half twaalf heb ik met een kop thee voor het eerst in ruim een week, heel erg langzaam, de zon zien ondergaan. De hemel kleurde prachtig zachtroze en geel; betoverend in combinatie met een donkerblauwe zee waarin ijsschotsen drijven. Op de een of andere manier maakte die ondergaande zon me ook wat melancholisch. De zomer op Spitsbergen komt ten einde, zoals de expeditie ook alweer bijna ten einde is.
LAATSTE ONDERZOEKSDAG Vandaag zou het laatste onderzoek op land worden uitgevoerd, ware het niet dat er weer een ijsbeer gesignaleerd werd en we dus niet aan land mochten. Het werd dus een toeristische dag voor ons, en door met de zodiacs richting beer te varen werd van de nood een deugd gemaakt. Aangezien de sedimentenonderzoekers voor de meertjes al twee succesvolle bemonsteringsdagen achter de rug hebben, was het voor ons niet zo erg dat we vandaag niet aan land konden. Voor sommige andere onderzoekers, zoals Elise van Winden en Jorien Vonk van de Universiteit Utrecht, was het wel jammer. Zij hadden vandaag nog wat rivierwatermonsters willen nemen.
De hoeveelheid koolstof in het smeltwater van gletsjers en permafrost, wat terechtkomt in riviertjes, is namelijk nog nauwelijks onderzocht. Toch kan dit vrijgekomen koolstof omgezet worden in CO2. Elise en Jorien hopen meer inzicht te krijgen in de hoeveelheid koolstof die vrijkomt, en hoe makkelijk afbreekbaar dit koolstof is, zodat ze een idee kunnen krijgen van de bijdrage die deze bron van CO2 levert aan het broeikaseffect.
Het smeltwater van gletsjers en permafrost wordt ook door andere onderzoekers bestudeerd. Douwe Maat en Corina Brussaard van het NIOZ onderzoeken het effect van gletsjersmelt op de microbiologische wereld: bacteriën en virussen. Bacteriën vormen in arme, Arctische gebieden zoals Spitsbergen een belangrijke basis van de voedselketen. Toenemende gletsjersmelt betekent dat er meer fijne sedimenten in het water komen, die het microbiële leven van Spitsbergen zouden kunnen beïnvloeden.
ZOVEEL MEER Ik heb me in dit blog met name gefocust op het SEES-onderzoek dat te maken heeft met klimaatverandering, maar ik zou nog pagina’s vol kunnen schrijven over al het andere interessante onderzoek dat hier aan boord is gebeurd. Vogelonderzoek, zeehondenonderzoek, archeologisch onderzoek, planktononderzoek, sociale onderzoeken over de interactie tussen wetenschappers… Te veel om te op te noemen. Ik heb er alle vertrouwen in dat er de komende jaren allerlei interessante wetenschappelijke publicaties zullen verschijnen die hun oorsprong hebben in de SEES expeditie, en ik ben erg dankbaar en vereerd dat ik er deel van heb mogen uitmaken!